1. Introductie

Sound Souvenirs brengt het onderzoek dat gedaan wordt in het kader van Sound Technologies & Cultural Practices dichter bij een groot publiek. Sound Technologies and Cultural Practices is een onderzoeksproject dat uitgevoerd wordt door onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Maastricht. Het wordt gefinancierd door NWO, de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. We vragen ons in dat project af wat nieuwe geluidstechnologieën hebben betekend voor de productie en consumptie van populaire en modern-klassieke muziek.

Zo hebben we de fascinerende geschiedenis van de bandrecorder onderzocht. De fabrikanten die de bandrecorders in de jaren vijftig op de markt brachten, gingen ervan uit dat de bandrecorder zoiets zou kunnen worden als het foto-toestel, maar dan met geluid. Gebruikers zouden van hun banden een klinkend familie-album kunnen maken, met geluidsfragmenten van bijzondere momenten in hun familieleven. Dat deden mensen ook wel, maar vaak niet voor lang. Het knippen en plakken van de banden viel nog niet altijd mee. Geluidsbanden gingen op een verjaardagspartijtje ook niet zo gemakkelijk van hand tot hand als foto’s. Inlijsten was er evenmin bij. Het bleek dus niet zo eenvoudig het gebruik van de bandrecorder naar dat van het foto-toestel te modelleren.

De meest enthousiaste gebruikers van de bandrecorder waren te vinden in kringen van geluidsjagers. Zij wilden bijzondere geluiden op band opnemen, liefst klanken die moeilijk te 'vangen' waren, zoals die van bewegende voertuigen of van de machines waarmee Nederland na de oorlog opnieuw werd opgebouwd. Maar naarmate de tijd verstreek, werd dat type geluiden eerder als lawaai ervaren dan als iets dat de moeite van het verzamelen waard was.

Ondertussen werd onder 'gewone' gebruikers het verzamelen van muziek populairder, zeker onder de steeds meer op de buitenwereld gerichte jeugd. Die praktijk vond zijn hoogtepunt in het gebruik van de cassetterecorder, de 'opvolger' van de bandrecorder in de jaren zestig en zeventig.

Deze veranderingen in de culturele praktijken rond de band- en de cassetterecorder willen we:

Met onze activiteiten beogen we voor een groot publiek:

Het Project Sound Souvenirs

Advertisement Grundig. Grundig Radio Handelmaatschappij J.N.J. Sieverding N.V., Amsterdam 1962. Source: Photo Archives NVG, Wassenaar. Courtesy Grundig Benelux